Giao thương với Trung Quốc có thể thay thế

Theo các doanh nghiệp tại TP HCM nhận định thì việc giao thương với Trung Quốc có thể thay thế bằng các thị trường và con đường nhập khẩu khác.

Nhận định này được chính các doanh nghiệp tại TP HCM thống kê từ số liệu thực của họ bao gồm nguồn nguyên liệu nhập khẩu hay thành phẩm xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, chỉ số có cao nhưng vẫn thay thế được bằng cách chuyển hướng sang các nguồn cung khác như Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc,...với mức giá cả nhập và xuất sẽ đội lên nhưng không quá nhiều để gây ảnh hưởng gì nghiêm trọng.

Phân tích về ý kiến này của các doanh nghiệp tại TP HCM thì trong sáng nay trang VnExpress đã có bài báo đăng tải cụ thể mà blog tin tức online Là Vậy Đó xin được trích dẫn lại nội dung bài báo đó như sau:

Các ngành và doanh nghiệp tại TP HCM nhận định trong trường hợp quan hệ thương mại Việt - Trung xấu đi, hoạt động xuất khẩu ít bị ảnh hưởng, trong khi giá nguyên liệu nhập khẩu cũng chỉ tăng 10-15%.

Theo số liệu từ ngành Công Thương, nhập siêu từ Trung Quốc năm 2013 lên đến 23,7 tỷ USD (Việt Nam xuất khẩu 13,2 tỷ USD, nhập 36,9 tỷ USD). TP HCM cũng chịu chung tình cảnh và rất nhiều ngành sản xuất quan trọng của thành phố phải nhập nguyên phụ liệu từ Trung Quốc.

Đối với xuất khẩu, Sở Công Thương TP HCM cho biết trong trường hợp xảy ra căng thẳng về thương mại, mức độ ảnh hưởng không lớn vì nhiều mặt hàng của doanh nghiệp trên địa bàn không lệ thuộc cao vào thị trường Trung Quốc (gạo, cao su chỉ giảm từ 3 - 4%, rau quả giảm từ 7 – 10%). "Các doanh nghiệp hoàn toàn có khả năng tăng cường xuất khẩu sang Nhật Bản, Hoa Kỳ, EU, Hàn Quốc, Ấn Độ, Malaysia, Singapore…", lãnh đạo Sở Công Thương nói.

Về nhập khẩu, dù hầu hết các mặt hàng nguyên phụ liệu đều nhập siêu từ Trung Quốc, nhưng theo tính toán của Sở Công Thương, các doanh nghiệp của thành phố vẫn có thể nhập khẩu từ các thị trường khác với chất lượng cao như Nhật Bản, Hàn Quốc, Hong Kong, Đài Loan… Vấn đề chi phí nhập khẩu có tăng lên nhưng không quá cao. Cụ thể, đối với nguyên liệu vải phục vụ sản xuất hàng dệt may xuất khẩu có thể tăng từ 10 - 15%, nguyên phụ liệu phục vụ cho sản xuất ngành may và da giày xuất khẩu tăng từ 7 - 10%.

Riêng thuốc trừ sâu và nguyên liệu, có thể nhập khẩu từ thị trường Malaysia, Ấn Độ nhưng nguồn gốc hàng vẫn là Trung Quốc (vì nước này chủ yếu sản xuất mặt hàng này) nên giá nhập khẩu sẽ tăng từ 15 - 20%. Đây là mặt hàng phục vụ cho hoạt động sản xuất nông sản của nông dân, nên có khả năng chịu tác động theo hiệu ứng domino, tức là sẽ tăng giá thành của sản phẩm nông sản, giảm sức cạnh tranh của mặt hàng nông sản xuất khẩu.

Trao đổi tại buổi làm việc với lãnh đạo thành phố chiều 9/6, đại diện các hiệp hội, doanh nghiệp cho biết họ không lo sợ khi "mất mối" làm ăn với Trung Quốc trong trường hợp quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc diễn biến theo chiều hướng xấu. Theo ông Trần Việt Anh - Phó chủ tịch Hiệp hội Cao su nhựa TP HCM, ngành nhựa có 80% doanh nghiệp vừa và nhỏ, 90% doanh nghiệp toàn ngành phụ thuộc vào máy móc, thiết bị Trung Quốc.

"Thực sự tôi có băn khoăn nhưng đây cũng là cơ hội lớn để doanh nghiệp tính toán thay đổi công nghệ sản xuất và phụ thuộc vào một phía. Tuy máy móc của Trung Quốc rẻ nhưng chất lượng thấp và cồng kềnh, hiệu suất không cao như máy của Nhật Bản, Đức…", ông Anh nói.

Trong khi đó, ông Lê Văn Khoa - Giám đốc Sở Công Thương cho rằng, nguy cơ khó khăn trong hoạt động xuất nhập khẩu với thị trường Trung Quốc vừa là thách thức nhưng cũng là cơ hội để doanh nghiệp chuyển đổi cơ cấu thị trường, nâng cao nội lực. "Các doanh nghiệp phải hoạch định lại chiến lược kinh doanh, nhất là các doanh nghiệp có tỷ trọng xuất khẩu, nhập khẩu lớn ở một thị trường cụ thể. Đồng thời chủ động đa phương hóa, đa dạng hóa bạn hàng theo tinh thần cam kết WTO", ông Khoa nói.

Lãnh đạo Sở Công Thương cũng đề nghị các doanh nghiệp cần tăng cường hợp tác với các đối tác ở các nước mà Việt Nam có tham gia các ký kết Hiệp định thương mại tự do, Hiệp định đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP) sẽ ký trong thời gian tới để tận dụng thuế xuất ưu đãi trong hoạt động xuất nhập khẩu từ các thị trường này.

Bên cạnh đó, ông Khoa cho rằng các cơ quan nhà nước cần phải tăng cường hoạt động xúc tiến thương mại theo hướng xúc tiến đa dạng hóa thị trường nhập khẩu các mặt hàng nguyên phụ liệu (vải, dệt may, da giày, thuốc trừ sâu, sắt thép) và xúc tiến xuất khẩu (hàng rau quả, cao su, gạo…) đối với các mặt hàng có tỷ trọng xuất khẩu, nhập khẩu lớn với thị trường Trung Quốc. Đồng thời, tăng cường kết nối cung cầu đối với ngành nguyên phụ liệu đã sản xuất được trong nước.

Ngoài ra, cần hỗ trợ ưu đãi tín dụng cho doanh nghiệp sản xuất ngành nguyên phụ liệu dệt may, da giày để giảm giá thành sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh vì giá nguyên phụ liệu sản xuất trong nước hiện cao hơn giá nhập khẩu từ Trung Quốc. "Nếu có ưu đãi tín dụng thiết thực, các doanh nghiệp sẽ ưu tiên sử dụng nguyên phụ liệu trong nước. Từ đó sẽ tạo ra hiệu ứng kích thích phát triển dây chuyền và từng bước nâng cao khả năng chủ động được nguồn nguyên liệu", lãnh đạo Sở Công Thương nhận định.

Còn dưới đây là vài thống kê về chỉ số giao thương đạt được giữa Việt Nam và Trung Quốc gần đây, cũng được trang VnExpress đăng tải ngay trên bài báo vừa nêu:

5 tháng đầu năm 2014, kim ngạch xuất khẩu của doanh nghiệp TP HCM vào Trung Quốc đạt 839,4 triệu USD, giảm 4,4% so với cùng kỳ, chiếm tỷ trọng 9,8% trong cơ cấu kim ngạch xuất khẩu của thành phố (không tính dầu thô) và chiếm khoảng 13% kim ngạch xuất khẩu của cả nước vào thị trường này. Các mặt hàng xuất khẩu chính của TP HCM vào Trung Quốc: Máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, gạo, rau quả, dệt may.

Kim ngạch nhập khẩu của doanh nghiệp TP HCM từ Trung Quốc đạt 2,35 tỷ USD, tăng 14,7% so với cùng kỳ, chiếm tỷ trọng 23,7% trong cơ cấu kim ngạch nhập khẩu của thành phố và chiếm khoảng 14,5% kim ngạch nhập khẩu của cả nước từ thị trường này. Hiện Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất của doanh nghiệp TP HCM, tiếp theo là Singapore (chiếm 9,9%), Đài Loan (7,3%), Nhật Bản (6,6%), Thái Lan (6,5%), Hàn Quốc (6,4%), Malaysia (5,4%). Các mặt hàng nhập khẩu chính gồm vải các loại; máy móc, thiết bị, dụng cụ và phụ tùng; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; sắt thép các loại; nguyên phụ liệu dệt, may, da, giày; thuốc trừ sâu và nguyên liệu...

Tuy nói rằng nền kinh tế Việt Nam lệ thuộc khá nhiều vào Trung Quốc, song nhìn chung cũng chỉ vì nguồn hàng của họ rẻ và gần bên nên tiện cho việc xuất nhập khẩu chứ không phải Trung Quốc là con đường duy nhất của kinh tế Việt Nam, sự chuyển hướng vẫn có thể thực hiện với vài thay đổi về mức giá mà chắc chắn nhà nước sẽ có điều chỉnh cho ổn định.